Bạn đã sở hữu một chiếc tai nghe thực tế ảo (VR) chưa? Rất có thể câu trả lời là “chưa”, và tình hình này dường như sẽ không thay đổi trong tương lai gần. Với tư cách là một người luôn tò mò về công nghệ VR, tôi đang dần mất đi hy vọng vào sự bứt phá của nó.
Các Nhà Phát Triển Vẽ Ra Bức Tranh Ảm Đạm Về VR
Một khảo sát được thực hiện vào cuối năm 2024 bởi Game Developer Collective đã chỉ ra rằng hơn một nửa số nhà phát triển được hỏi đều cho rằng thị trường VR đang suy giảm hoặc trì trệ. Chỉ chưa đầy một phần tư số người tham gia khảo sát tin rằng thị trường này vẫn đang tăng trưởng.
Chưa đến một nửa số nhà phát triển hiện không tham gia vào các dự án VR có thể hình dung studio của họ sẽ chuyển hướng sang phát triển các tựa game VR trong tương lai. Ngay cả sự hiện diện của một “ông lớn” như Apple cũng không tạo ra nhiều tác động đáng kể lên những người được khảo sát. Thêm vào đó, nghiên cứu từ Omdia cho thấy doanh số tai nghe VR đã giảm 10% vào năm 2024, và một đợt suy giảm khác được dự báo vào năm 2025.
Tuy nhiên, bạn không cần các cuộc khảo sát hay số liệu bán hàng để nhận ra xu hướng này. Việc thiếu vắng các tựa game VR đình đám đã không mang lại lý do đủ lớn để khiến những người chưa tiếp cận VR cảm thấy hứng thú với việc đeo một chiếc tai nghe lên mặt trong một thời gian dài.
Người chơi trải nghiệm kính thực tế ảo Valve Index.
Valve vẫn chưa phát hành một tựa game nào hấp dẫn tương tự như Half-Life Alyx, thay vào đó họ chuyển sang các dự án multiplayer quen thuộc như Counter-Strike 2 và Deadlock. Tựa game “platform-seller” (bán chạy nhất nền tảng) của VR vẫn là một trò chơi ra mắt từ năm 2020 và chỉ có mặt trên một nền tảng VR duy nhất.
Có vẻ như Sony cũng đã bỏ lỡ cơ hội. Tai nghe PSVR2 của họ được xem là thiết bị dễ tiếp cận nhất trên thị trường về cả độ đơn giản và giá thành. Tiềm năng là mọi chủ sở hữu PS5 đều có thể trở thành chủ sở hữu PSVR2. Tuy nhiên, các màn trình diễn của Sony cho PSVR2 đã khá ảm đạm kể từ khi ra mắt. Hầu hết các trò chơi mà Sony quảng bá cho tai nghe của mình đều đã có mặt từ thời điểm ra mắt (Gran Turismo 7) hoặc là các phiên bản chuyển đổi VR của các tựa game hiện có (Resident Evil 4 VR Mode).
Tôi rất muốn có một lý do để mua PSVR2, nhưng Sony đơn giản là chưa làm đủ để thu hút tôi.
Hạn Chế Cố Hữu Của VR Vẫn Chưa Được Khắc Phục
Thông thường, những hạn chế của một công nghệ sẽ dần trở nên ít rõ rệt hơn theo thời gian, nhưng điều đó dường như chưa xảy ra với thực tế ảo. Có lẽ hạn chế rõ ràng nhất mà những người muốn sở hữu VR cần vượt qua chính là vấn đề không gian.
Rào Cản Không Gian
Tùy thuộc vào thiết lập VR mà bạn chọn, không gian sẽ là một vấn đề. Nếu bạn chọn một thiết lập PC VR phức tạp, bạn sẽ cần không gian cho các trạm phát tín hiệu. Ngay cả khi bạn chọn một thiết bị rẻ hơn như Meta Quest 3 hoặc PSVR 2, bạn vẫn có thể thấy căn hộ của mình không đủ chỗ để vung kiếm ánh sáng hay tập thể dục.
Chi Phí Đầu Tư Cao
Ngoại trừ nền tảng Meta Quest, VR vẫn là một sở thích tương đối tốn kém. Các giải pháp PC và console VR yêu cầu cả tai nghe lẫn thiết bị bạn sẽ cắm nó vào. PC VR cần một PC gaming mạnh mẽ và một tai nghe như HTC Vive Pro 2 có giá 1.200 USD. Mức giá của Sony dễ chấp nhận hơn một chút, chỉ yêu cầu tai nghe PSVR 2 399 USD và một chiếc PlayStation 5 499 USD.
Tai nghe thực tế ảo PlayStation VR2 của Sony.
Vấn Đề Say VR (Motion Sickness)
Sau khi đã chi một khoản tiền lớn, bạn sẽ phải hy vọng rằng chiếc tai nghe đó không làm bạn cảm thấy khó chịu. Hoặc bạn phải hy vọng rằng mình có thể vượt qua cảm giác say này bằng cách dần dần tiếp xúc với các phiên VR dài hơn theo thời gian. Vấn đề không phải là các nhà phát triển VR đã có thể “giải quyết” chứng say VR, mà là việc nó là một vấn đề cố hữu của công nghệ và ảnh hưởng đến rất nhiều người.
Sự Phân Mảnh Nền Tảng
Một vấn đề khác của VR là sự phân mảnh, điều mà tất cả các công nghệ đều gặp phải ở một giai đoạn nào đó. Mua một trò chơi trên Steam không có nghĩa là bạn có thể truy cập nó trên PSVR 2 của mình trên PlayStation, trong khi Meta lại đi theo con đường riêng hoàn toàn.
Cách mà thị trường đã phát triển dường như đã chia tất cả mọi người thành các “phe”: những người đam mê PC chi tiêu mạnh cho tai nghe SteamVR, chủ sở hữu console mắc kẹt với danh mục game kém cỏi của Sony và chắc chắn cảm thấy bị bỏ rơi, và Meta Quest 3 đang làm khá tốt việc thu hút những người dùng VR thông thường còn lại. Mặc dù các thiết bị đa năng như HTC Vive Focus Vision (999 USD) tồn tại, hỗ trợ PC VR và trải nghiệm không dây độc lập, nhưng chúng dường như không nhận được đủ sức hút và càng làm thị trường bị chia nhỏ hơn nữa.
Hệ thống camera và cảm biến trên tai nghe VR HTC Vive Focus Vision.
Và tất nhiên, người tiêu dùng phổ thông cần phải tự mình tìm hiểu tất cả những điều này. Điều này dẫn chúng ta đến hạn chế cuối cùng: tham gia vào thế giới VR vẫn đòi hỏi rất nhiều nỗ lực. Điều này không có nghĩa là nền tảng này hoàn toàn thất bại, nhưng nó tạo ra một rào cản đáng kể cho bất kỳ ai không thực sự đam mê. Ngay cả Meta Quest cũng không phải là thứ bạn chỉ cần mua về và dễ dàng “lạc vào”, giống như một thói quen chơi Balatro trên PC công sở.
Nếu Bạn Chưa Sẵn Sàng Bây Giờ, Bao Giờ Mới Sẵn Sàng?
Nếu bạn đã có một tai nghe VR và cảm thấy hài lòng với nó, tôi thực sự ghen tị. Nhưng đối với những người còn lại, câu hỏi đáng để đặt ra là: điều gì sẽ cần để chúng ta tham gia vào thế giới này?
Thực tế ảo vẫn giống như một thú vui của những người đam mê, bạn phải thực sự muốn nó. Nó không giống như chiếc Nintendo Switch mà chị dâu bạn mua trước khi dịch COVID bùng phát để chơi Animal Crossing và sau đó thỉnh thoảng lấy ra chơi Mario Kart với bọn trẻ vào cuối tuần.
Vấn đề mà ngành công nghiệp này vẫn đang đối mặt, sau ngần ấy năm, là làm thế nào để thuyết phục tôi rằng tôi thực sự cần một chiếc tai nghe và rằng tôi sẽ muốn dành đủ thời gian mỗi tuần để đeo nó, làm mặt đổ mồ hôi và vung tay điên cuồng. Giống như nhiều bạn đang đọc bài viết này, tôi cũng phải vật lộn để tìm thời gian cầm một bộ điều khiển game thông thường.
Tai nghe thực tế ảo Meta Quest 3S kèm dây đeo Elite Strap.
Tôi bắt đầu tự hỏi liệu VR có không tương thích với cuộc sống hiện đại của phần lớn đối tượng mục tiêu: những người trưởng thành có sở thích mạnh mẽ với trò chơi điện tử và có thu nhập khả dụng.
VR hiện đại có vẻ tương tự với một bộ vô lăng và bàn đạp đua xe hơn là các máy console, thiết bị cầm tay như Steam Deck, hay thậm chí là dự án tự xây dựng một chiếc PC. Mọi người đều biết rằng vô lăng và bàn đạp mang lại cảm giác vui hơn, điều khiển tốt hơn và nhập vai hơn, nhưng có bao nhiêu người trong chúng ta thực sự xây dựng một thiết lập như vậy?
Bao nhiêu người có đủ không gian hoặc tiền bạc? Và trong số đó, bao nhiêu phần trăm có đủ nỗ lực để tìm hiểu mọi thứ và thực sự theo đuổi nó?
Thực tế ảo chưa chết, vẫn có một nhóm nhỏ những người đam mê cốt lõi đang thúc đẩy nó tiến về phía trước (mặc dù chậm rãi). Meta đã tiến gần hơn bất kỳ ai trong việc đưa công nghệ này trở nên phổ biến, và nói rằng tôi chưa từng nghĩ đến việc mua một chiếc Meta Quest 3S thì sẽ là nói dối.
Thiết bị thực tế ảo Meta Quest 3S.
Tuy nhiên, tôi vẫn ở đây, đang nghĩ về việc cầm chiếc Steam Deck của mình để chơi thêm một vòng Deep Rock Galactic Survivor, hoặc khám phá thêm Alaska trong SnowRunner trên PS5; chứ không phải lùng sục cửa hàng Meta Quest để tìm các ưu đãi.
